الف) فصل اول: آسیب شناسی عوامل نشت آب، رطوبت از درزهای اجرائی و خسارات ناشی از آن،آب‌بندی و درزگیری ابنیه 

ب) فصل دوم: اجرای دیتایل‌های لازم الاجراء درزگیر آب‌بند در زمان ساخت

ج) فصل سوم: تاسیسات الکتریکال، مکانیکال، اتصالات و نصبیات و روش آب‌بندی

د) فصل چهارم: ارائه راهکارهای رفع نقص در زمان بهره‌برداری

اقدمهنواع درزهای ساختمان و روش آب‌بندی

منابع: نشریه 55 ساختمان، شرکت فناوران سدآب، GREENSEAL.CO

مقدمه:

آب‌بندی و درزگیری ابنیه: یکی از مهمترین مباحث طراحی ابنیه و تاسیسات در فضاهای خیس و مرطوب روش اجرا و همپوشانی عایق رطوبتی  و پایداری در واکنش  به حرکت‌های نامتقارن و ناهمگن در مقاطع مهمی مثل:

اتصالات ساختمانی (construction joint) ، مفاصل حرکتی و انبساطی ( Expansion Joint )، مفاصل درزهای اجرایی، اتصالات، اتصالات تاسیسات مکانیکال، اتصالات تاسیسات الکتریکال، درز ژوئن، درز انبساط، و سایر موضوعات از این قبیل میباشند.

حائز اهمیت است در کلیه فضاهایی که در فوق به آنها اشاره شد، تعاریف حرکت‌ها وکنشهای نامتقارن  در هر پروژه بر اساس مشخصات فنی و نوع کاربری، رفتاری متفاوت و متمایز از یکدیگر دارند. لذا لازم است، کارگروه فنی متشکل از کارشناسان سازه، ابنیه و تاسیسات بر اساس اخذ اطلاعات از علم و فناوری‌های به روز جهانی و همچنین آموزش دفاتر طراحی و مهندسی در تنظیم دیتای های فاز ۲، با تهیه جزء به جزء دیتایل‌های ابنیه، مکانیک و الکتریک را ایجاد نمود تا پس از بررسی‌های فنی و ارائه دستورالعمل‌های مهندسی شده کاری بی نقص را مدیریت کرده و با نهایت اطمینان بانجام رساند.

مهمتر از مرحله فوق، آموزش نیروهای نظارتی و عملیاتی است که اهمیت ضوابط و قواعد لازم الاجراء را دانسته و رعایت توالی مراحل اجرا را با نظارت و کنترل کیفیت(QC) مستمر پایش نمایند تا نتیجه مطلوب کلیه مراحل صد در صد حاصل گردد.

متاسفانه در اکثر پروژه‌های عمرانی، مهندسین مشاورین و واحدهای فنی مهندسی نسبت به کسب اطلاعات از فناوری‌های به روز جهانی و همچنین دستورالعمل‌ها، مقررات و آیین‌نامه‌ها قصور نموده و صرفا با تکیه بر اطلاعات و تجربیات شخصی، همچنین انجام روش‌های معمول و متداول به شکل سنتی که طی دهه‌های گذشته حاصل شده است اقدام بانجام کار خود می‌نمایند. با توجه به حاکم شدن تفکرات مدرنیته و کلاسیک در ایجاد فضاهای خاص توسط معماران فرهیخته و بنام که در تلاش هستند آثار زیبا و قابل تحسین را از خود برجا گذاشته و بهره‌برداری از محیط‌ها را در شرایط ویژه‌ تعریف نمایند،  بدیهی است که اهتمام تمامی عوامل کارفرمایی، دفاترطراحی و دفاتر فنی مهندسی نسبت به کسب اطلاعات و دستورالعمل‌های ساخت باید بر محور حصول فناوری های نوین در عرصه بین المللی قرار گیرند. بنابراین مقدمات مراحل طراحی و ساخت الزاما باید هم سو با فناوری روز انجام گردد. این اهمیت در فضاهای خیس و مرطوب اهمیت ویژ‌ه‌ای دارد. اجرای آب‌بندی و درزگیری ابنیه ها یا آب‌بندی درزهای ساختمان، تاسیسات و اتصالات در آنچه در فوق ذکر شد منوط به سه عامل اصلی به شرح ذیل خواهد بود:

۱- اشراف اطلاعات در مباحث مقررات و آیین‌نامه‌های ساخت نظام ساختمانی کشورهای پیشرفته و همچنین ضوابط ساخت کشور(قطعا باید به روز رسانی شود)

۲- بررسی و استخراج برترین فناوری‌ها تخصصی از مراجع ذیصلاح، صاحب نام و رزومه موفق

۳-  آموزش نیروهای دفتر فنی، نظارت، اجرا و کنترل کیفیت

انواع درزها ی ساختمان (نشریه 55، فصل 21)

الف) درز سرد اجرای بتن

ب) درزهای حرکتی (انبساط، انقباض)

ج) درزهای کنترل

د) درزهای نشست

ه) درزهای لغزشی

و) سایر درزهای مفصلی

 

الف) درز سرد اجرای بتن

الف –هر گاه در زمان بتن ریزی وقفه‌ای ایجاد شود که از نظر زمانی بین اجرای فاز اول بتن و فاز دوم آن با بیش از 30 دقیقه تاخیر انجام گردد و این عامل سبب تغییر حالت خمیری بتن به گیرایش اولیه باشد، به فصل مشترک ایجاد شده درز سرد اجرائی بتن می‌گویند. با توجه به خاصیت موئینگی آب در بتن که خیلی هوشمندانه انجام می‌گردد این درزها منبع انتقال آب از طرفی به طرف دیگر خواهد بود. لذا آب‌بندی درزهای سرد اجرائی در فضاهای خیس و مرطوب از اهمیت ویژ‌ای برخوردار است. عوامل ایجاد درزهای سرد بتن دو حالت خواهد بود. ابتدا بر اساس طراحی و مدیریت درمراحل ساخت و طبق دیتایل حادث شوند و یا اینکه بنا به الزامات و یا اتفاقات غیر قابل پیش بینی کارگاه که سبب متوقف شدن بتن ریزی گردند ایجاد شوند.

حالت اول، پس از طراحی ساخت و جانمائی قطع بتن با نصب PVC Waterstop که در فرم، اندازه و مقاومت تعریف شده انتخاب و با روش استاندارد فیکس و جوش داده شود درزگیری و آب‌بندی انجام خواهد شد. البته محصول درزگیر نوار هیدروفیلی بنتونیتی را نیز میتوان جایگزین و یا مکمل پی وی سی واتر استاپ کرد(برای اطلاعات بیشتر با سایت یا دفتر فنی شرکت فناوران سدآب مراجعه نمایید).

روش و فناوری جدید دیگری وجود دارد بنام _Greenseal_Re-injectable_Tube در این تکنولوژی سانترال طراحی شده و مدیریت شده در ساختار دررزها به کار گذاشته می شود، عملکرد نوار های نئوپرین به عنوان دریچه های غیر بازگشت که دارای منافذ بسیار زیاد و میکرونی می‌باشند در درز سرد اجرا و به جای پی وی سی به کار گذاشته می شود. جزء دیگر مواد دو جزئی که پس از ترکیب با یکدیگر و افزودن کاتالیزور تحت فشار پمپ و در نوار های نئوپرین تعبیه شده تزریق می گردد، پس از خروج مواد تزریقی از منافذ ریز و همجوار شدن با آب به حالت ژله‌ای تغییر ماهیت داده و این ژله‌های تشکیل یافته با تبلور و افزایش حجم سبب آب‌بندی درز سرد خواهد شد. افزایش حجم منوط به حضور آب بوده و هر چقدر فشار و مقدار آب بیشتر باشد واکنش تبلور و انسداد درز قوی‌تر انجام میگردد. دیگر ویژگی این روش، سانترال‌های یا نقاط دسترسی تعبیه شده‌ای جهت دسترسی و کنترل تزریق در ادوا می‌باشد.

حالت دوم، یعنی زمانی که بدون برنامه ریزی و مدیریت و در اثر الزام به شرایط اجرا و حاکم بر کارگاه مانند خرابی پمپ، در رفتگی خرک‌های قالب، تاخیر در تامین بتن مورد نیاز یا هر عامل دیگر قطع بتن و در نتیجه  درز سرد بتن ایجاد میگردد، فقط میتوان با استفاده و نصب نوار هیدروفیلی بنتونیت GREENSEAL-BENTONITE WATERSTOP ضعف ایجاد شده را بر طرف کرد.

              Greenseal_Re-injectable_Tube                                             GREENSEAL WATER STOP                                  GREENSEAL BENTONITE WATERSTOP   

ب) درزهای حرکتی (انبساط، انقباض)

همانطور که میدانید در اجرای سازه‌ها خصوصاً سازه‌هایی که از نظر ابعاد و اندازه گستردگی و حجم بالایی داشته باشند قطعاً انقطاع بتن و ایجاد درزهای حرکتی مفصلی در سازه و حتی پیاده‌رو به دیوار و مقاطع دارای حرکت طولی و عرضی الزامی خواهد بود. درزهای بر اساس طراحی سازه‌ای بمانند درزهای انبساط و یا درزهای ژوئن طراحی و ایجاد می‌شوند. این مقاطع هنگامی که در همجواری با محیط خیس و مرطوب قرار می‌گیرند، شرایط ویژ‌ای برای آب‌بندی خواهند داشت، در این شرایط مراجعه به مقررات و آئینامه‌های فنی موثق (جزء به جزء مراحل و رعایت دستورالعمل‌ها) الزامی خواهد بود.

در آب‌بندی و درزگیری ابنیه: اساسا دو روش برای پوشش آب‌بندی درزهای حرکتی در آئینامه‌های کشورهای صاحب فناوری تعریف شده است، ابتدا پس از طراحی مراحل ساخت و دستورالعمل‌های لازم در جانمایی درزهای حرکتی اقدام به نصب واتر استاپ حباب‌دار که نسبت به مشخصات فنی سازه در طول، عرض، ضخامت، مقاومتی کششی و کسیختگی، مقاومت شیمیایی، مقاومت فشاری و دیگر موارد بررسی و انتخاب می‌گردد به انجام می‌رسد. نوع و روش دیگر استفاده از فناوری درزگیرهای ماستیکی PU, PS, MS به دو روش سرد و یا گرم اجرا در مفاصل پیشنهاد می‌شود. در آب‌بندی سازه‌های با اهمیت بالا، میتوان از روش ترکیبی اول و دوم نیز استفاده کرد. برخلاف اکثر جامعه عمرانی که فقط گروه پلی‌اورتان‌ها را می‌شناسند، فناوری‌های تخصصی در گروه محصولات آب‌بندهای درزگیر همچون پلی‌سولفاید‌ها که از آن به اختصار P/S و یا گروه MS نام برده می‌شود در عرصه صنعت ایزولاسیون آب‌بندی کشورهای پیشرفته حضوری موثر دارند. شایان ذکر است درزگیرهای تخصصی دارای تعاریف متفاوت کاربری و مشخصات مورد نیاز پایداری در دوران بهره‌برداری مانند: قابلیت و قدرت چسبندگی(PULL OFF)، مقاومت کشسانی، قابلیت الاستیسته، مقاوت ANTI UV، و سایر موارد هستند. در هر پروژه نسبت به دو موضوع مهم یعنی ابتدا مشخصات فنی و سپس شرایط و نوع کاربری انواع آن انتخاب و استفاده میگردد.

TECHNICAL DRAWING USING GREENSEAL POLYSULPHIDE SEALANT     

GREENSEAL PVC WATERSTOP    

TECHNICAL DRAWING USING GREENSEAL POLYSULPHIDE SEALANT

GREENSEAL POLYSULPHIDE

ج) درزهای کنترل:

هر گاه بتن در فضاهای بسیار مرطوب اجرا شده باشد و بدلیل رطوبت انباشته شده یا اینکه در زمان تبخیر باعث انبساط و انقباض(ذوب و انجماد، مخرب‌های فیزیکی بتن) شده و تنش حاصل شده دارای قدرت فشاری بیشتراز مقاومت بتن باشد سبب شکستگی بتن می‌شود. درزهایی کنترلی که در دال یا دیوار تعبیه می‌شود، سبب ایجاد فضای حرکت در فشار حاصله شده و از شکستگی بتن جلوگیری خواهد کرد. در فضاهای خیس و مرطوب باید به روش‌های طرح شده در توضیحات ردیف (ب) اقدام نمود.

د) درزهای نشست:

در سازه‌های همجوار که دارای اختلاف فنی نوع سازه‌، اختلاف تراز پی و ارتفاع و همچنین از مصالح متفاوت تشکیل یافته‌اند درزهایی ایجاد میگردد که در نشستهای نامتقارن و نا مساوی فشارهای تخریبی را بر یگدیگر تحمیل ننمایند. از آنجائیکه این درزها در مقطع بام وجود قطعی دارند حتما بایستی از سیستم ماستیک درزگیر استفاده و سپس فلاشینگ اجرا گردد. یا اینکه حتما نیاز خواهد بود که درز فلاشینگ با سطوح پیرامون اجرای ماستیک با قابلیت ANTI UV، چسبندگی قوی به زیر لایه و مقاومت در یخ زدگی در دمای منفی را داشته باشد تا این خواص مانع جداشدگی آن ازمحیط  پیرامون و نقطه اتصال سطوح گردد. جهت کسب اطلاعات بیشتر به دفتر فنی شرکت فناوران سدآب نماینده گرین سیل مالزی در کشور مراجعه نمایید.

ه) درزهای لغزشی

درزهایی هستند که امکان لغزش دو قسمت مجاور درز بدون انتقال نیروی برشی را فراهم می کنند. این درزها غالباً در مخازن، به ویژه در مواردی که تغییرات درجه حرارت محیط زیاد است، مورد استفاده قرار می گیرند.

construction joint–   اتصال ساختمانی ، Expansion Joint– مفصل انبساط در سازه‎‌‌های بتنی یا فلزی

در ذیل دیتایل اجرای موارد فوق با برترین فناوری روز دنیا که دارای قابلیت‌های تخصصی هستند ارائه میگردد.

GREENDEAL B2 SEAL     

                           

آب‌بندی و درزگیری ابنیه: آب بند B2 Seal GREENDEAL_به عنوان یک امولوسیون لاستیکی قیری و تطبیق پذیر ، دارای رتبه اول جهانی در کیفیت محصول ، که به عنوان غشاء آب‌بند درز سرد برای اتصال کف به دیوارها و مقاطع دیگر و نا همگن ساختمان بکار می رود.

این غشاء خاص تنها برای مسدود کردن آب بکار نمی رود ، با توجه به الاستیسیته بالا و سختی باعث می شود در بین دیوارهای سازه به عنوان مفصل مشترک (درز مشترک) قرار گیرد.

• عایق کردن لایه های مرطوب برای طبقات بتنی در زیرزمین
• آب بند کردن غشاء دیوار حائل و سقف های تخت.
• عایق کردن پنل های فلزی جهت جلوگیری از نفوذ رطوبت.
• ترمیم ترک خوردگی توسط یک غشاء در سطح آسفالت.
• غشاء هایی که به صورت پنل های ساندویجی که در مرحله اول بر روی کف پوش بتنی طبقات و بر روی آجر کاری قبل از اجرای پلاستر بکار می رود.
• ضدآب کردن مسیر عرشه پل.
• آب بند کردن مفصل ها برای اتصالات افقی و عمودی.
• دنبال کردن غشاء قیری و ماستیک آسفالت مفاصل- پوشش و آب بندی به عنوان ماستیک بر روی مفاصل آسفالت و قیر
• آب بند کردن استخر شنا ، تانک های ته نشین و مخازن آب
• آب بند کردن لوله ها ، سطوح تحت فشار مکانیکی ، پایه های پلاستیکی و غیره.

در این مقاله سعی شده است اطلاعات مفیدی در خصوص آب‌بندی و درزگیری ابنیه در اختیار شما قرار دهیم.