احتمالا همه ما تاکنون با کلمه ای به نام بتن آشنایی داشته ایم. در اصطلاح علمی، به هر نوع ماده و یا ترکیب شیمیایی که چسبنده باشد و خاصیت سیمانی داشته باشد، بتن می‌گوییم. جدا از این که ترکیب و مواد تشکیل دهنده بتن چه هستند، به چیزی می‌توانم بتن بگوییم که خاصیت سیمانی و سفت شدن را نیز در خود داشته باشد. بتن چیست؟ در این مقاله به این سوال پاسخ خواهیم داد.
در این مقاله جذاب و کاربردی از مجموعه فناوران سدآب، قصد داریم تا با بررسی همه چیز در مورد بتن‌ها، و پاسخ به این سوال که مشخصات بتن چه هستند، شما را با این ماده بسیار مهم در صنعت راهسازی و ساختمان سازی بیش از پیش آشنا کنیم تا دیگر در شناسایی انواع آن و نحوه کار با آن هیچ محدودیتی نداشته باشید.
بتن از چه موادی ساخته شده است
قبل از آن که بتوانیم در مورد بتن و فواید آن صحبت کنیم، ابتدا باید با خود بتن، انواع افزودنی های بتن و عملکرد آن ها بیشتر آشنا شویم. همانظور که در بالاتر نیز اشراه کردیم، به هر نوع ماده چسبنده ای که قابلیت سیمانی شدن و سفت شدن را داشته باشد، بتن گفته می‌شود. اما در حالت کلی، و چیزی که به طور معمول از آن در عمران و ساختمان سازی استفاده می‌شود، از مواد زیر تشکیل شده است:
- سیمان پرتلند: به نوعی سیمان خاص در صنایع گویند که دارای کاربردهای بسیاری است. در تعریف تخصصی تر، به سیمانی گویند که از نوع هیدرولیک بوده و از پودر کردن کلینکری که عمدتا از اکسیدهای سیلیسی، آلومینیومی‌و آهنی بدست می‌آید.
- آب: یکی از اصلی ترین ماده‌های به کار رفته در بتن است که در کارایی و کارکرد بتن دارای تاثیرات بسزایی است. میزان نسبت آب مورد نیاز برای بتن امری کاملا متغیر است و بستگی به هدف شما دارد. هرچه نسبت آب به سیمان در فرمول بتن مورد استفاده شما کمتر باشد مقاومت بتن بالاتر بوده و نفوذپذیزی آن کمتر است.
- سنگدانه: و اما ماده اصلی آخر که در بتن باید استفاده شود، سنگدانه‌ها هستند. سنگدانه‌های بکار رفته در بتن می‌تواند هم ریز و هم درشت باشد که این امر نیز باز هم بسته به نیاز شما متغیر است. اما در حالت کلی، سنگدانه موجود در بتن شامل ذرات ریز و درشت ماسه و شن است.
- افزودنی‌های بتن: علاوه بر موارد اشاره شده در بالا، یک سری افزودنی نیز هستند که در صورت نیاز به ترکیب بتن اضافه می‌شوند تا در عملکرد آن دستکاری‌هایی صورت گیرد. به طور مثال، یکی از مواردی که معمولا توسط افراد مورد سوال قرار می‌گیرد این است که افزودنی چسب بتن برای چیست و چه کاربردی دارد؟ چسب بتن، نوعی افزودنی خاص در بتن است که استفاده از آن باعث افزایش چسبندگی بتن می‌شود و سرعت سفت شدن آن را نیز کمی‌سریع تر می‌کند.
کاربرد بتن چیست
به هر سمت و سوی خانه، محل کار و یا حتی خیابان‌های اطراف خود که نگاهی بیاندازید، متوجه حضور و نقش بتن در هر بخشی از آن‌ها می‌شوید. بتن‌ها دارای کاربردهای متنوعی هستن که مهم ترین و پرکاربردترین آن‌ها شامل موارد زیر است:
- ساخت ساختمان، خانه و برج‌های تجاری و مسکونی
- استفاده در سد سازی
- پوشاندن سطح داخل تونل‌ها برای جلوگیری از ریزش
- استفاده به عنوان آب بند
- پل سازی با استفاده از بتن
- استفاده به عنوان پوشش در آب گذر‌ها و فاضلاب‌ها
انواع بتن چیست
قبل از آن که به سراغ بررسی انواع بتن‌ها برویم، باید در ابتدا بدانیم که مقاومت بتن چیست و چه اهمیتی دارد. میزان مقاومت بتن‌های موجود در بازار را با اصطلاحی به نام گرید بتن شماره گذاری می‌کنند.
اما برای پاسخ به این سوال که گرید بتن چیست، باید گفت که به طور کلی، گرید بتن (یا همان رده و یا عیار بتن) نشان دهنده میزان مقاومت بتن در برابر فشار و ضربه است. هرچه گرید بتن بیشتر باشد، مقاومت بتن نیز بیشتر بوده و بنابراین از آن برای پروژه‌های سنگین تری استفاده می‌شود.
حال که با مفهوم عیار بتن چیست و چه کاربردی دارد بیشتر آشنا شدیم، برویم سراغ انواع بتن‌ها:
- بتن ساده: بتن‌هایی ساده و بدون هیچ گونه مواد اضافی هستند که از آن‌ها در سازه‌هایی با اندازه کوچک استفاده می‌شود. از آن جایی که در این بتن چسب بتن وجود ندارد، زمان اولیه گیرش و سفت شدن این نوع بتن معمولا بین 30 الی 90 دقیقه زمان می‌برد.
- بتن مسلح(بتن آرمه): به بتن‌هایی گویند که با کمک قطعه‌هایی از جنس فولاد، پشتیبانی می‌شوند. این بتن آرمه‌ها می‌توانند به صورت پیش ساخته(در ابعاد کوچک) نیز خریداری شوند. اما اگر قصد داشته باشید فضایی بسیار بزرگ را بتن آرمه کنید، آن گاه باید خودتان آن را در محل آمده سازی کنید که نیازمند افراد متبحر است.
- بتن سبک: بتن‌هایی هستند که معمولا وزن کمتر از 200 کیلوگرم بر متر مکعب را داشته و در آن از مصالح سنگدانه ای سبک تری بهره گرفته می‌شود.
- بتن هوازایی شده چیست؟ بتن‌هایی هستند که در برابر یخ زدگی مقاومت زیادی دارند.
- بتن پلیمری: در این نوع بتن به جای سیمان از پلیمر استفاده شده و بنابراین سنگدانه با کمک مواد موجود در پلیمر به بکدیگر متصل می‌شوند.
- بتن مقاومت بالا چیست؟ بتن‌های مقاومت بالا به بتن‌هایی گویند که مقاومت بسیار بالایی را داشته و گرید این نوع بتن‌ها از 40 به بالا است.
مشکلات رایج در بتن ریزی
اگر فرد انجام دهنده و یا ترکیب کننده مواد بتن در کار خود متبحر نباشد، احتمال وقوع یکی از مشکلات زیر وجود دارد:
- احتمال ترک خوردن بتن
- مقیاس بندی نامناسب بتن
- تغییر رنگ بتن در گذر زمان
- ایجاد شکاف درونی در بتن
- پیچش در بتن
حلال بتن چیست
اگر در بخشی از سازه خود بتن ریخته اید ولی اکنون قصد تخریب آن بدن استفاده از ماشین آلات صنعتی را دارید می‌توانید از اسید‌های فوق قوی استفاده کنید و این که از مواد خاصی برای رفع بتن استفاده کنید که به طبیعت نیز آسیب کمتری می‌رسانند.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم تا با پاسخ به دو سوال مهم بتن چیست و رده بتن چیست، شما را در انتخاب بهترین نوع بتن برای فعالیت عمرانی خود بیشتر آشنا کنیم.
آب بندی بتن در فناوران سدآب
