هنگامی که شروع به ساخت و ساز ساختمان و یا هر سازه کوچک و یا بزرگی می‌کنید، بدون شک این سازه، برای ساخته شدن، باید بر روی خاک قرار بگیرد. حال، مشکلی که در اینجا مطرح می‌شود این است که خاک، به عنوان یک محیط دانه ای طبیعی، قابلیت تحمل و انتقال نیروی کششی زیادی را نداشته در مقابل بار زیاد تغییر شکل می‌دهد. از سوی دیگر نیز، هنگامی‌که رطوبت محیط زیاد باشد و یا باران‌های فصلی در آن منطقه رواج داشته باشد، احتمال تضعیف خاک تا حد بسیار زیادی افزایش می‌یابد.
برای آن که بتوانیم مقاومت خاک را افزایش دهیم و سازه‌هایی با وزن بسیار زیاد را بر روی آن‌ها قرار دهیم، باید با سازه‌هایی به نام دیوار حائل آشنا شویم. دیوار حائل یکی از بهترین و ساده ترین راه‌ها برای تسلیح و مقاوم سازی سازه و خاک است که توسط بسیاری از مهندسان و سازندگان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اگر شما نیز، مانند ما کنجکاو شده اید که دیوار حائل در ساختمان چیست و انواع آن دارای چه کاربرد‌هایی هستند، این مقاله از مجموعه سدآب را از دست ندهید چرا که در این مقاله قصد داریم تا با بررسی دیوار حائل در ساختمان و دیگر سازه‌های بزرگ و کوچک، شما را در افزایش مقاومت سازه خود بیشتر راهنمایی کنیم.
منظور از دیوار حائل چیست
در حالت کلی، دیوار حائل به نوعی دیوار گویند که از آن برای افزایش پایداری خاک در مقابل فشار جانبی خاک استفاده می‌شود. این دیوارها می‌توانند فشار ناشی از اختلاف تراز به وجود آمده به واسطه خاکریزی، خاکبرداری یا سایر عوامل طبیعی را تحمل کرده و به صورت پایداری حالت خود را حفظ نمایند. همچنین، علاوه بر نگه داری سازه‌ها، از این دیوارها می‌توان به عنوان نوعی تکیه گاه برای سازه‌های نامقاوم نیز استفاده کرد.
از مهم ترین و اصلی ترین کاربرد انواع دیوار حائل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش مقاومت شبکه‌های حمل و نقل جاده ای و ریلی.
- افزایش استقامت دیوار ساختمان‌ها
- جلوگیری از نشست و ریزش خاک در هنگام بارش باران
- مهار خاک‌های تپه‌ها یا دیگر عوارض طبیعی مشرف به جاده‌ها
- ایجاد تکیه گاه جانبی برای ساحلی نزدیک به دریاها و دامنه‌های غیرطبیعی
پایداری دیوارهای حائل چگونه است
از آنجایی که هر نوع دیوار حائل خاص برای نگه داری و تحمل وزن نوعی خاص از سازه استفاده شده است، پایداری هر دیوار حائل نیز با دیوار حائل دیگر متفاوت است. برخی از این دیوارها برای تحمل وزن سازه‌های چند صد تنی مناسب بوده در حالی که برخی دیگر برای سازه‌های معمولی استفاده می‌شود.
از مهم ترین دلایل تضعیف و یا ترک برداشتن دیوار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از دیوار حائل نامتناسب با وزن دیوار حائل( اصلی ترین علت ترک در دیوار حائل)
- افزایش تعداد طبقات و یا وزن ساختمان در هنگام ساخت و ساز
- فرسودگی دیوار در گذر زمان
- نشست و یا رانش خاک زمین
انواع دیوار حائل
دیوارهای حائل موجود در سازه‌های مختلف بسیار متنوع بوده و هر کدام دارای وظیفه خاصی است، اگر شما نیز نمی‌دانید که انواع دیوارهای حائل چه هستند و وظیفه دیوار حائل چیست، مهم ترین انواع دیوارهای حائل شامل موارد زیر است:
- دیوار حائل وزنی (Gravity Retaining Wall)
- دیوار حائل گهواره ای (Crib Retaining Wall)
- دیوار حائل گابیون (Gabion Retaining Wall)
- دیوار حائل طره ای (Cantilever Retaining Wall)
- دیوارهای حائل سپری مهار شده (Anchored Retaining wall)
- دیوار حائل سپری (Sheet-pile Retaining wall)
- دیوارهای حائل میخکوب شده
روش‌های اجرای دیوار حائل
قبل از آن که شروع به اجرا و ساخت دیوار حائل کنیم، باید ابتدا مشخص کنیم که چه عواملی در انتخاب نوع دیوار حائل تاثیر گذار است. بدون شک، از اصلی ترین دلایل عملکرد ضعیف دیوارهای ساخته شده، همین انتخاب دیوار حائل نادرست است. به طور کلی، بسته به میزان وزن سازه شما و میزان هزینه ای که قصد دارید برای حائل انجام دهید، نوع حائل انتخابی نیز متغیر است. همچنین، نوع سازه ساخته شده توسط شما نیز در انتخاب دیوار حائل دارای اهمیت بسیاری است.
سپس، نوبت به ساخت و زهکشی دیوار حائل می‌رسد. منظور از زهکشی دیوار حائل، همان خارج کردن آب اضافی زیرزمینی و سطحی از یک سازه (آب بندی دیوار حائل) ، با کمک اسمز یا مکش است که به منظور جلوگیری کردن از مزاحمت این آب اضافی یا جلوگیری از زیان ناشی از آن انجام می‌شود.
درز در دیوارهای حائل چگونه است
به طور کلی درزها در دیوارهای حائل به دو دسته درزهای افقی و عمودی تقسیم می‌شوند:
- درز افقی: درزهای افقی، درزهایی در دیوار حائل هستند که به آن‌ها درز اجرایی نیز می‌گویند. وظیفه این درزها جداسازی لایه‌های مختلف بتن با عمر متفاوت است. به علت محدودیت‌های اجرایی معمولا در هر 3 متر ارتفاع دیوار یک درز افقی به وجود می‌آید. همچنین، در اکثر درزهای افقی کلید برشی قرار داده نمی‌شود.
- درز عمودی: درزهای عمودی در طول دیوارها به منظور تقسیم یک دیوار با طول زیاد به مقداری واحد کوچک‌تر صورت می‌گیرد. علت این تقسیم بندی افزایش تحمل دیوار در برابر نشست و یا فشار است. این درزها از نوع درز انقباضی هستند، به این معنی که در هنگام ساخت فاصله لبه دو درز صفر بوده و با گذر زمان ممکن است از یکدیگر فاصله بگیرند و دور شوند.
کلام آخر
بدون اجرای حداقل یکی از روش‌های مقاوم سازی خاک، سازه قرار گرفته بر روی آن به راحتی و به سرعت دچار ریزش شده و باعث ایجاد ضررهای جانی و مالی بسیاری می‌شود. در این مقاله از وب سایت سدآب سعی کردیم تا با معرفی دیوار حائل و بررسی مزایا و معایب دیوار حائل، شما را در انتخاب دیوار حائل مورد نظر شما بیشتر راهنمایی کنیم.
